Zamek Krzyżtopór

Kzyżtopór to pełna magii ruina zagubiona wśród pól opatowskich z dala od szlaków turystycznych, a zarazem najbardziej reprezentacyjny gmach ziemi sandomierskiej i najwspanialsza rezydencja magnacka w Polsce. Pomimo zniszczeń, jakie dokonały się tutaj w ciągu dwustu lat po opuszczeniu jej przez ostatnich mieszkańców, budowla wciąż stanowi czytelne założenie: zachowało się około 90 procent pierwotnych murów i niestety tylko 10 procent sklepień. Co niezwykle ważne, nie była ona nigdy przebudowywana w myśl nowych tendencji panujących w architekturze, dzięki czemu możemy ją podziwiać w jej pierwotnej postaci - w wielu miejscach dostrzec można jeszcze resztki dekoracji sgraffitowych lub detali kamiennych, stanowiących oryginalny wystrój otworów okiennych i portali. W 1991 zamek został oficjalnie otwarty dla zwiedzających, których czeka długi spacer pośród labiryntów sal, korytarzy i podziemii, dziś już pustych i pozbawionych jakiegokolwiek wyposażenia, ale przez to jeszcze bardziej tajemniczych, uskrzydlających wyobraźnię każdego, kto tu zajrzy. Dla ruchu turystycznego dostępne są właściwie wszystkie pomieszczenia i sale do wysokości drugiej kondygnacji, podziemne stajnie oraz piwnice połączone ze sobą wąskim, mrocznym tunelem, a także korona bastionów i murów obronnych, którą wytyczono trasę spacerową wokół pięcioboku skrzydeł dawnego pałacu. Krzyżtopór jest wielką atrakcją regionu (w roku 2007 przyjechało tu prawie 80 tysięcy gości), dlatego osoby ceniące sobie spokój powinny zaplanować zwiedzanie w godzinach przedpołudniowych.