Mazury Zachodnie wiosną

Mazury Zachodnie to przepiękna, zielona kraina, w której czas płynie wolniej. Region długich jezior, wysokich sosen, ceglanych zamków oraz pływania po trawie. To miejsce oczaruje Cię krajobrazem Pojezierza Iławskiego z Parkiem Krajobrazowym Wzgórz Dylewskich i Garbem Lubawskim. Falistymi pejzażami pól i łąk w towarzystwie malowniczych jezior. Ta okolica wyciszy Cię swym spokojem i kameralnym charakterem, a także zachwyci Twoje podniebienie różnorodnymi smakami, czerpiącymi z natury. Zobacz najlepsze atrakcje tego regionu!

Atrakcje Mazur Zachodnich

Kanał Elbląski

Serce tego regionu to oczywiście Kanał Elbląski - majstersztyk techniki - dziś jedyny taki kanał czynny na świecie. Kiedyś podobny powstał w Ameryce Północnej, ale jest zniszczony i nie używany. Nasz ma się świetnie do dzisiaj, bo od lat jest hitem turystycznym i wozi pasażerów po wodzie i trawie! Kanał Elbląski powstał w II połowie XIX wieku, głównie po to, by usprawnić transport sosen taborskich nad Bałtyk. Po co? Bo sosny te są idealnie proste, bardzo wysokie, dochodzące do 40 metrów i podobnej grubości na całej długości. Tym sposobem doskonale nadawały się na maszty statków. Przed powstaniem kanału ich transport trwał kilka miesięcy, kanałem spływały w zaledwie kilka dni. Do dziś rosną one w okolicy wsi Tabórz, na północ od Ostródy. Odwiedzić tam warto Rezerwat Przyrody Sosny Taborskie, z oznakowaną ścieżką i tablicami informacyjnymi.

A co za genialny umysł wymyślił Kanał Elbląski? To inżynier Georg Jacob Steenke, który najpierw objechał świat, a później zaprojektował i nadzorował budowę tego cudu techniki. Na trasie z Ostródy do Elbląga jest blisko 100 metrów różnicy poziomu wody, toteż stworzono system pochylni i śluz, dzięki którym ta różnica jest niwelowana. Dlatego statki nie tylko płyną po wodzie, ale też poruszają się na pochylniach po szynach, w specjalnych wózkach, napędzanych siłą wody. Trasa kanału ma około 150 km. Dzisiaj najlepiej ruszyć w Buczyńcu, z Żeglugą Ostródzko-Elbląską. Poprzez kilka pochylni i z powrotem (około 3h) lub w wersji dłuższej i droższej do Elbląga. My płynęliśmy statkiem Pingwin. Co ciekawe, metalowa konstrukcja Kanału Elbląskiego jest nadal oryginalna!

Ostróda

Chylący się dzień cudnie przywitał nas w Ostródzie. Nie mogliśmy się napatrzeć. To miasto malowniczo położone jest nad jeziorami. Najbardziej znamienne, bo rozlewające się w samym centrum jest Jezioro Drwęckie z pięknym molo, słynnym amfiteatrem, wyciągiem nart wodnych, plażą miejską i oczywiście marinami. Przy molo znajduje się Przystań Żeglugi Ostródzko Elbląskiej, z którą można wypłynąć w rejs. Krótki po Jeziorze Drwęckim lub dalszy, nawet do Elbląga.

Przyjemnie się tu spaceruje Bulwarem Europejskim. Tak, tak, nazwa całkiem adekwatna, bo czy wiesz, że ostródzki zamek stanowił kiedyś centrum Europy? To tutaj przebywał swego czasu Napoleon Bonaparte i z tego zamku władał Europą przez około 40 dni, od lutego 1807 roku. Zamek w Ostródzie, krzyżacki ślad miasta, stoi do dziś, choć nie zachowała się do naszych czasów wieża i jedno ze skrzydeł. Niewiele zresztą zachowało się z całej Ostródy po tym, jak do miasta weszła Armia Czerwona w 1945 roku. Wtedy niezbyt zniszczona w czasie wojny Ostróda doznała ogromnych szkód, spalono niemal całe stare miasto wraz z jego zabytkami. Dlatego dziś niewiele można ich tutaj oglądać. Na pewno warto zajrzeć na zamek, dziedziniec dostępny jest bezpłatnie, na wystawy należy kupić bilet.

Niedaleko zamku zobaczysz gotycki kościół Św. Dominika Savio z XIV wieku, w którym w 1410 roku król Władysław Jagiełło dziękował Bogu za zwycięstwo nad Krzyżakami w bitwie pod pobliskim Grunwaldem.

Późniejsze, neogotyckie świątynie ostródzkie, z wieżami widocznymi z daleka to kościół Niepokalanego Poczęcia NMP i kościół ewangelicko-metodystyczny Bożej Łaski. Ten drugi jest znamienny z racji wieży widokowej i rozległej panoramy. Nam udało się wejść do wnętrza świątyni, ale tylko do nawy, bowiem wieża czynna jest dopiero od czerwca. Kościół ze wspaniałą akustyką można zwiedzać w ramach bezpłatnych spacerów z przewodnikiem, które odbywać się będą w 2022 roku w Ostródzie w każdą wakacyjną sobotę (o 11:45 i 13:00). Spacery będą rozpoczynały się na dziedzińcu zamkowym.

Wzgórza Dylewskie

Jakże piękny jest pejzaż Wzgórz Dylewskich tworzących park krajobrazowy na południe od Ostródy. Tutaj najbardziej zaznaczył się polodowcowy charakter regionu, z falami pól i głazami narzutowymi przyniesionymi przez lodowiec - czwartorzędowy lądolód ze Skandynawii. Przybyły tu z nim około 15.000 lat temu i tak tkwią w tej ziemi, miejscami tworząc lapidaria, jak tutaj pod Górą Dylewską. To swoiste "Stonehenhe" ustawione w 2015 roku, ale z kamieni starych jak świat 😉 Są one dobrze opisane i dają wyobrażenie, skąd się wzięły.

Najwyższe wzniesienie okolicy i zarazem Warmii i Mazur to Góra Dylewska, ma wysokość 312 m n.p.m. i dodatkowo wieżę dla poprawy widoków. Sielsko jest tutaj, naprawdę. Na ścieżce Góra Dylewska warto też odnaleźć pobliskie rezerwatowe oczko wodne w postaci Jeziora Francuskiego. Nazwa wzięła się od legendy, jakoby utopiono w nim francuskich żołnierzy po tym, jak napadli na miejscową dziewczynę.

W niewielkich Glaznotach zachował się majestatyczny most kolejowy. Pochodzi z początku XX wieku i powstał jako jeden z kilkudziesięciu takich wiaduktów z racji pofałdowanego terenu. Ten w Glaznotach był najokazalszy. A skoro już tutaj jesteśmy, przy kościele ewangelickim warto zobaczyć tajemniczy krąg kultur. Tworzą go głazy narzutowe przyniesione tu przez lodowiec, ale wyrzeźbione w czasach współczesnych. Opowiadają o kulturach tutaj istniejących przez wieki - Celtów, Gotów i Prusów. Jeśli dodać do tego falujące rzepaki, bociany, stada krów czy zagubiony kurhan w polu, to przedstawia nam się nieziemsko piękny krajobraz, pełen niecodziennych ciekawostek! A wokół zero ludzi!

Iława

Iława to urokliwa perełka Mazur Zachodnich. Poznaliśmy ją z różnych perspektyw. Niestety podobnie jak Ostróda i inne miasta regionu, również Iława mocno ucierpiała w efekcie działań Armii Czerwonej. Mimo to podobał nam się spacer z przewodnikiem po historycznej części Iławy. Udało nam się wejść na wieżę okazałego, neobarokowego ratusza z 1912 roku, choć nie jest ogólnodostępna. Swym gotyckim charakterem ale i zacnym wiekiem zadziwia tutaj kościół Przemienienia Pańskiego z I połowy XIV wieku. Muszę przyznać, że i wnętrze dworca robi wrażenie. To jedyna stacja na Mazurach Zachodnich, gdzie zatrzymuje się pendolino.

Ale to, co najbardziej pociąga mnie w Iławie i zarazem zachwyca, to jezioro w samym centrum miasta. Oblewa je swymi wodami z różnych stron! To oczywiście Jeziorak, który z Małego przechodzi w Duży i tworzy razem najdłuższe jezioro w Polsce, o długości około 28 km! Jest polodowcowe, rynnowe, czyli długie, ale wąskie. Zawsze widać drugi brzeg. Jest idealne na rejsy i chętnie z takiego skorzystaliśmy, a i Wam polecamy 🙂 Można płynąć w rejs daleki, nawet całodniowy, albo taki godzinny wokół jednej z największych śródlądowych wysp w Polsce. Wyspa nazywa się Wielka Żuława, jest dzisiaj dzika, a niegdyś kręcono na niej film "Gniazdo" o początkach państwa polskiego. Port w Iławie znajduje się koło piaszczystej plaży miejskiej. Choć to dopiero brama do Mazur, to tutaj je poczujesz, jachty wpływają i wypływają, trwają kursy żeglarskie, słychać polecenia wodniaków, jest naprawdę klimatycznie.

Zamek w Szymbarku

Odwiedziliśmy też kilka atrakcji wokół Iławy. Największe wrażenie zrobił na nas krzyżacki zamek w Szymbarku. Oglądaliście film "Król Olch" z wybitnym Johnem Malkovich? Kręcony on był właśnie w ruinach tego gotyckiego zamku. Cóż to za zamczysko, ma swój klimat i aurę tajemniczości. Zbudowała go w latach 70. XIV wieku kapituła pomezańska i rezydowali tu biskupi. Potem zamek strawiony ogniem wojny trzynastoletniej szybko się odbudował, z dodatkowymi umocnieniami. 

W XVI stuleciu, za czasów Georga von Polentza zamek nabrał cech renesansu. Pięknie się wtedy prezentował i zapraszał na liczne bale. Tak byłoby może do dziś, ale w czasie wojny przyszły wojska radzieckie i spaliły rezydencję. Tak zamek trwa w ruinie do chwili obecnej. Nowy, prywatny właściciel chce odbudować i zagospodarować zamek, a także stworzyć w nim hotel. Czy się uda? Trzymamy kciuki! Niestety zamek nie jest dostępny dla turystów, ale można go obejść ścieżką dookoła, zachwycając się jego ogromem. Z góry wygląda jeszcze lepiej, zobaczcie sami 🙂

Pałac w Kamieńcu

W pobliżu można też odwiedzić ruiny pałacu w Kamieńcu, w którym mieszkał czas jakiś Napoleon z Panią Walewską po przenosinach z ostródzkiego zamku. Nam nie udało się wejść na ogrodzony teren, ale na bramie widoczny jest numer telefonu i przy odrobinie szczęścia może się to udać. 

Morąg

To nieduże miasto kryje kilka naprawdę cennych ciekawostek, ujętych miejskim szlakiem z tablicami informacyjnymi. My rozpoczynamy zwiedzanie od okazałego pałacu, w którym mieści się Muzeum. Jedna z wystaw przedstawia Johanna Herdera - pisarza i filozofa historii. Ten wielki obywatel Morąga ma przy kościele również swój pomnik. Gotycki kościół z daleka przyciąga uwagę wysoką i masywną wieżą, która obecnie jest remontowana. Do wnętrza świątyni zajrzeć można tylko przez kratę.

Tuż obok stoi zamek, choć można by prawie napisać chwieje się. To własność prywatna, ale w dość kiepskiej formie. Za zamkiem rozlewa się tzw. Rozlewisko Morąskie. Z góry wygląda malowniczo. W Morągu jest wszędzie blisko, bo centrum jest maleńkie, toteż w kilku krokach dochodzimy do rynku, gdzie wznosi się całkiem okazały, gotycki ratusz z XV wieku. Prezentuje się bardzo ładnie, a strzegą go armaty zdobyte przez Prusaków podczas walk z Francuzami.

Grunwald

A jeśli mowa o walkach, to opowiem Wam jeszcze o jednej z największych bitew średniowiecza. Właściwie Grunwaldu, bo o nim mowa, przedstawiać nikomu nie trzeba. Chyba każdy Polak zna datę 15 lipca 1410 roku. Wtedy to na polach Grunwaldu starły się wojska krzyżackie i wojska polsko-litewskie, na czele z królem Władysławem Jagiełło. Król był doświadczony i sprytny, co w połączeniu z przewagą liczebną przyniosło mu duży sukces. Zdecydowana wiktoria odbiła się głośnym echem w Europie i za sprawą Sienkiewicza krzepiła serca Polaków jeszcze w czasach rozbiorów. Nie każdy wie, że po obu stronach walczyły wojska zaciężne, stronę polską wsparli Tatarzy, których potomkowie żyją do dziś np. na Podlasiu.

Słynny jest pomnik na polach Grunwaldu, ale znajdziesz tu również niewielkie muzeum mówiące o bitwie. Jest dość stare, ale wkrótce przekształci się w galerię, bo przy parkingu jeszcze w tym roku (2022) ma się otworzyć duże, nowoczesne muzeum z elementami multimedialnymi. To świetna wiadomość, bo to miejsce zasługuje na okazałe muzeum z prawdziwego zdarzenia!

Muzeum w Lubawie

Ciekawe muzeum powstało też w Lubawie, na fundamentach gotyckiego zamku. Jest to Lubawskie Centrum Aktywności Społecznej, dostępne bezpłatnie. Opowiada o przeszłości tego miejsca. Z ciekawostek znajdziesz tu wierną kopię jedynej zachowanej w Polsce Biblii Gutenberga. Oryginał mieści się w Pelplinie.

Elbląg

W Elblągu byliśmy po raz pierwszy, toteż jakie było moje zdziwienie, kiedy przemierzaliśmy z przewodnikiem ulice tego cudnego miasta. Historia podobna jak w całym regionie - niewielkie zniszczenia w czasie wojny i totalna ruina z rąk Armii Czerwonej. Tylko, że tutaj, oprócz kilku odbudowanych zabytków, zachwyca również odbudowywane stare miasto, stylizowane. 

Nie udające zabytków, nie blokowisko, a piękna zabudowa, która potrafi zauroczyć i sprawia, że aż chce się tu spacerować... Ale więcej o Elblągu napiszę w osobnym artykule, tutaj tylko dla zachęty pokażę Wam kilka zdjęć 🙂

Mapa atrakcji Mazur Zachodnich

Dla lepszej orientacji w terenie zaznaczyliśmy odwiedzone przez nas miejsca na mapie 🙂

Kurza Góra

A może spacer pod górę? W historycznej miejscowości Kurzętnik otwarła się tej wiosny wieża widokowa Kurza Góra ze ścieżką w chmurach. Sama wieża nie jest bardzo wysoka, ma około 35 metrów wysokości, ale prowadzi na nią długa ścieżka zbudowana z drewna akacjowego. Liczy blisko 2 km. Podczas spaceru poznasz średniowieczne realia mieszkańców Kurzętnika. Przenosi ona do roku 1410 czyli słynnej bitwy pod Grunwaldem. A dlaczego? Nie każdy wie, ale to tutaj miała się odbyć wielka bitwa między Krzyżakami i wojskami Jagiełły. Dobrze, że tak się nie stało, bo polski król wpadłby w niezłą zasadzkę. Na szczęście w porę się zorientował, ale więcej o tych wydarzeniach dowiesz się na Kurzej Górze 🙂 Wieża czynna jest przez cały rok, podobnie jak restauracja, zaś zimą otwierają się stoki narciarskie.