Jabłonowo Pomorskie - pałac neogotycki

Jest to osada na lewym brzegu rzeczki Lutryny, około 1 km na zachód od Jabłonowa Pomorskiego. Najstarsze ślady osadnictwa związane są z grodziskiem wykorzystywanym, zdaniem archeologów, w połowie XII w. oraz pod koniec epoki średniowiecza. Do obiektu przylega obecnie cmentarz parafialny. Najstarszy zapis, w którym wymieniona jest nazwa miejscowości (Jablovo) pochodzi z 1222 r. Majątek jabłonowski często zmieniał właścicieli. W 1832 r. poddany został licytacji i znalazł się w rękach Marianny Karwatowej. Jej córka, Otolia, w 1835 r. wyszła za Stefana Narzymskiego. Narzymscy wybudowali na wyniosłym wzgórzu neogotycki zamek, a w 1866 r. u jego podnóża neogotycką świątynię p.w. św. Wojciecha. Podczas I wojny światowej zamek użytkował Grenzschutz, którego członkowie zdewastowali zarówno majątek, jak i zamek. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości rodzina Narzymskich wróciła do majątku. Był on jednak mocno zadłużony, więc w 1931 stał się własnością Państwowego Banku Rolnego, a dwa lata później wykupiła go Matka Maria Karłowska uznana za błogosławioną przez Jana Pawła II w dniu 6 czerwca 1997 r.

Przeznaczyła go na Dom Generalny założonego przez siebie Zgromadzenia Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej. Po śmierci w 1935 r. pochowana została w grobowcu przy świątyni św. Wojciecha, obecnie spoczywa w relikwiarzu w zakonnej kaplicy, na którym ustawiony jest ołtarz. Siostry zakonne wyrzucone z zamku przez okupantów hitlerowskich w 1943 r. po zakończeniu działań wojennych powróciły do Jabłonowa. Na jabłonowskim zamku czynna jest izba pamięci bł. Marii Karłowskiej.

Obiekty krajoznawcze: We wsi znajduje Dom Generalny Zgromadzenia Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej, izba pamięci bł. Marii Karłowskiej oraz świątynia św. Wojciecha.

„Szukać i zbawić to, co zginęło”

(Łk 19,10).

Po 30 latach od śmierci rozpoczęto proces beatyfikacyjny, którego uwieńczeniem stała się Jej beatyfikacja w dniu 6 czerwca 1997 roku w Zakopanem.

Pod Wielką Krokwią w Zakopanem Ojciec Święty Jan Paweł II wyniósł Matkę Marię Karłowską i Bernardynę Jabłońską do chwały Błogosławionych.

„Jezusowe Serce stało się źródłem mocy dla dwóch kobiet, które dziś Kościół wynosi do chwały ołtarzy. Dzięki tej mocy osiągnęły one szczyty świętości.(...)

MARIA KARŁOWSKA w zaborze pruskim prowadziła prawdziwie samarytańską działalność pośród kobiet, które doznały wszelkiej nędzy materialnej i moralnej. (...) Jej oddanie Najświętszemu Sercu Zbawiciela zaowocowało wielką miłością do ludzi. Odczuwała ciągle nienasycony głód miłości Taka miłość, według Błogosławionej Marii Karłowskiej, nigdy nie powie: dosyć, nigdy nie zatrzyma się na drodze. (...) Przez tę miłość wielu duszom przywróciła światło Chrystusa i pomogła odzyskać utraconą godność. (...)

Obie heroiczne zakonnice (Benardyna Jabłońska i Maria Karłowska), prowadząc w skrajnie trudnych warunkach swoje święte dzieła, ujawniły w pełni godność kobiety i wielkość jej powołania. Objawiły ów "geniusz kobiety", który przejawia się w głębokiej wrażliwości na ludzkie cierpienie, w delikatności, otwarciu i gotowości do pomocy, i w innych zaletach ducha właściwych kobiecemu sercu. Urzeczywistnia się on często bez rozgłosu, a przez to bywa nieraz niedoceniany. Jakże potrzeba go dzisiejszemu światu, naszemu pokoleniu! Jak potrzeba tej kobiecej wrażliwości na sprawy Boże i ludzkie, aby nasze rodziny i całą społeczność wypełniało serdeczne ciepło, życzliwość, pokój i radość!
Jakże potrzeba tego "geniuszu kobiety", aby dzisiejszy świat docenił wartość ludzkiego życia, odpowiedzialności, wierności; aby zachował szacunek dla ludzkiej godności!” (z homilii Jana Pawła II – Zakopane 06.06.1997r.)