PODRÓŻE PO JURZE cz.7 RABSZTYN
![, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/516_290/17613_bl_1341938561.jpg)
Trasa zaczyna się na Rynku w Olkuszu, następnie prowadzi ulicami Augustiańską i Nullo, z tej ostatniej skręcamy w ul.Skalską z której po przejechaniu skrzyżowania z trasą E-40 wjeżdżamy w ul.Wiejską a następnie w Nowowiejską.
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/516_290/17613_mx_1341938880.jpg)
Ciekawostka historyczna.
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/516_290/17613_sj_1341938812.jpg)
W tej dzielnicy urodził się i spędził młodość inżynier Antoni Kocjan (1902-1944),absolwent Politechniki Warszawskiej ,przedwojenny konstruktor cenionych szybowców. W 1940 r trafił do Oświęcimia ,ale zdołano po dziesięciu miesiącach przenieść go do pracującej dla Niemców fabryki.
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/355_355/17613_dp_1341938855.jpg)
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/355_355/17613_wn_1341938884.jpg)
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/355_355/17613_bi_1341938863.jpg)
W czasie II wojny światowej był szefem referatu przemysłu lotniczego , jednej z komórek Oddziału Informacyjno-Wywiadowczego AK. To on odpowiadał za dostarczanie na Zachód informacji o niemieckich rakietach V-1 i V-2. Alianci wysłali wówczas na Penemunde 600 cieżkich bombowców RAF, które w nocy z 17 na 18 sierpnia 1943 roku zbombardowały niemiecką bazę. Komórce AK kierowanej przez Kocjana udało się także w 1944r zdobyć rakietę V-2,nad którą Niemcy prowadzili pracę w miejscowości Blizno-Pustków.W lipcu 1944 wysłano ją na dalsze badania do Londynu.
Kocjan aresztowany w lipcu 1944r zginął rozstrzelany na Pawiaku 13 sierpnia 1944r.
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/516_290/17613_mn_1341938852.jpg)
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/516_290/17613_iw_1341938867.jpg)
Do niedawna przy ul Jasnej 123 stała stara kryta strzechą rodzinna chata Antoniego Kocjana która liczyła sobie ok. 150 lat. Tę jedną z ostatnich tego typu chat w Olkuszu rozebrano na części , zakonserwowano i złożono w magazynach Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej, kiedyś ma być zrekonstruowana i stanowić zaczątek planowanego olkuskiego skansenu (być może powstanie u podnóża zamku w Rabsztynie).Z ulicy Jasnej skręcamy w czerwony Szlak Orlich Gniazd. W tym miejscu w ścianie stodoły (ul. Jasna 143) do niedawna znajdował się wart zobaczenia ogromnych rozmiarów amonit(skamieniałość z okresu kredy).Potem już szlakiem podążamy najpierw przez pola, a następnie przez sosnowe lasy. Droga zaprowadzi nas wprost na wzgórze zamkowe w Rabsztynie.
Ruiny tej warowni majaczą na szczycie wapiennego wzniesienia. W skale potężnego ostańca zobaczyć można odbite szkielety morskich organizmów (przekroje gąbek,muszle ramienionogów).
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/355_355/17613_nv_1341938800.jpg)
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/355_355/17613_tt_1341938809.jpg)
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/355_355/17613_iv_1341938752.jpg)
Nazwa Rabsztyn ma pochodzenie niemieckie: Rabstein znaczy dosłownie „krucza skała”( w średniowieczu w Niemczech tak nazywano również specjalne konstrukcje, na których dokonywano zbiorowych powieszeń opryszków).Pierwotnie była to strażnica graniczna, między Polską a Śląskiem należącym do Luksemburgów.
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/516_290/17613_ox_1341938821.jpg)
Dopiero z czasem nabrała pokaźniejszych rozmiarów. Ongiś był to jeden z największych jurajskich zamków, dziś pozostały zeń jedynie ślady XIV-wiecznych murów i wiezy z zamku wysokiego oraz zewnętrzne mury części pałacowej. Gotycka wieża, w dole czworoboczna ,w górnej części nadbudowana z cegły na kształt wieloboku znana jest z rysunku Zygmunta Vogla (1764-1826) i jeszcze ze zdjęcia z II poł XIXw. Ponoć runęła na dziedziniec części pałacowej wysadzona w powietrze przez poszukiwaczy skarbów w początkach XXw. Do naszych czasów zachowała się odrestaurowana w ostatnich latach brama wjazdowa z pozostałością portalu od strony północnej i wykuta w skale fosa ze śladami bastei.
Pod zamkiem są zasypane, więc przez to niedostępne lochy.
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/516_290/17613_ea_1341938772.jpg)
HISTORIA ZAMKU RABSZTYN (RABSTEIN)
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/355_355/17613_ca_1341938769.jpg)
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/355_355/17613_cn_1341938797.jpg)
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/355_355/rabsztyn_164839.jpg)
Bogata historia tego Orlego Gniazda warta jest krótkiego przybliżenia. Zamek pobudowali członkowie możnego rodu Toporzyków, którzy z czasem przyjęli nazwisko od swej siedziby. Jakiś czas zamczysko podlegało pozostającemu w ścisłych związkach z Rabsztyńskimi rodowi Melsztyńskich, w tym między innymi przywódcy polskich husytów Spytkowic z Melsztyna, który dał gardła w bitwie z wojskami królewskimi pod Grotnikami (1435 r). Potem władali nim krewni Helsztyńskich Tęczyńscy: w 1507 r dziedzicem tych dóbr był już krakowski kanonik Andrzej Rabsztyński z Tęczyna i jego matka Barbara.
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/516_290/17613_ei_1341938828.jpg)
To tu siedział w więzieniu rajca krakowski Marcin Bełza skazany na tę karę, za to że jakiś krakowski płatnerz w zdenerwowaniu zabił Andrzeja Tęczyńskiego, który jak można przypuszczać nie był zadowolony z wykonanej przezeń pracy. Od Tęczyńskich za 400 florenów kupił zamek w Rabsztynie w 1511r skarbnik królewski Andrzej z Kościelca. Jednak już kilka lat później przejął go Jan Boner, od 1518r. do śmierci w 1549r. starosta rabsztyński.
Słynni Bonerowie, których bogactwo doprowadziło do szlachectwa i wielkich wpływów ( Jan Boner prócz Rabsztyna miał też zamki w Ojcowie i Ogrodzieńcu), niemal do końca XVI w władali Rabsztynem.
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/516_290/17613_ry_1341938787.jpg)
W grudniu 1556 roku na zamku rabsztyńskim, w gościnie u Seweryna Bonera był sam duchowy przywódca polskich innowierców Jan Łaski,który wraz z Jerzym Izraelem Przywódcą innych polskich heretyków, braci czeskich , omawiali możliwość zawarcia porozumienia miedzy innowiercami, mającego pomóc im w przeciwstawieniu się atakom katolików.
Po śmierci w 1592r ostatniego z Bonerów, Seweryna schedę po nim objęli Firlejowie, konkretnie marszałek Jan. Wcześniej jednak bo w roku 1587 pod zamkiem gwarkowie olkuscy wraz załogą Rabsztyna, dowodzeni przez sławnego kozackiego pułkownika, zaprawionego w bojach zagończyka Gabriela Hołubka, rozbili oddziały zdążające ze wsparciem dla austryiackiego księcia Maksymiliana, któremu zamarzył się tron Polski.
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/355_355/17613_tf_1341938745.jpg)
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/355_355/17613_pt_1341938825.jpg)
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/355_355/17613_bv_1341938748.jpg)
Zygmunt III Waza przekazał zamek marszałkowi nadwornemu Mikołajowi Wolskiemu i marszałkowi wielkiemu koronnemu Zygmuntowi Myszkowskiemu, ten drugi znacznie zamek przebudował (zamek dolny renesansowy).
Od XVII w Rabsztynem władają Myszkowscy. Kres jego świetności przyniósł szwedzki potop. Szwedzi spalili go w 1657roku. Do 1680 r dzierżawił dobra Rabsztyn podkanclerzy i hetman polny litewski Michał Kazimierz Książe Radziwiłł, a po śmierci księcia wdowa po nim Katarzyna.
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/516_290/17613_ye_1341938790.jpg)
W początkach XVIII w starostwo rabsztyńskie z rąk Augusta II Sasa otrzymali Aleksander Dominik Wielopolski z Zoną Ludwiką Maria z Sapiehów. Po wybudowaniu dworku pod zamkiem tam przenosili się kolejni właściciele Rabsztyna: od 1789 roku Kazimierz Mieszkowski ,a po nim niejaki Poncet.
Sam Rabsztyn nie był okazałą miejscowością w 1791 roku mieszkało tu zaledwie 29 osób ale dobra w 1826 r były dość rozległe.
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/516_290/17613_xj_1341938794.jpg)
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/355_355/17613_yx_1341938777.jpg)
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/355_355/17613_ts_1341938756.jpg)
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/355_355/17613_sk_1341938775.jpg)
Dziś zamek to resztki dawnej świetności. Obecnie wzgórze należy do Miejskiego Ośrodka Kultury w Olkuszu. Przed kilku laty zawiązało się Stowarzyszenie Zamek Rabsztyn , którego celem jest ratowanie zamku. Dzięki staraniom działaczy i przychylności władz miasta wycięto samosiejki drzew które niszczyły wzgórze zamkowe , zabezpieczono mury, które groziły zawaleniem, zbudowano dwa drewniane mosty. Kolejnym etapem przywracania świetności zamkowi jest odbudowa węzła bramnego i budynku straży. Od kilku lat Stowarzyszenie Zamek Rabsztyn organizuje z powodzeniem efektowne turnieje rycerskie.
Na wschód od zamku wznosi się gęsto porośnięta lasem Januszkowa Góra w jej sąsiedztwie znajduje się rezerwat przyrody Pazurek ze specjalnie przygotowaną dla turystów ścieżką dydaktyczną.
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/516_290/17613_uz_1341938840.jpg)
Okolice Rabsztyna to kraina skałek wapiennych i schronisk skalnych. Skałki na południowym stoku Góry zamkowej są pomnikami przyrody nieożywionej.
Z Rabsztyna przez Bogucice można udać się do Pomorzan,na tamtejsze skałki (cały czas czerwonym szlakiem) lub na Januszkową Górę. Powrót z Rabsztyna lub z Januszkowej Góry tą samą trasą lub drogą z Wolbromia do Olkusza na której jednak czekają nas spore górki no i duży ruch samochodowy.
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/516_290/17613_ao_1341938836.jpg)
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/355_355/17613_cd_1341938890.jpg)
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/355_355/17613_xh_1341938850.jpg)
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/355_355/17613_le_1341938908.jpg)
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/100_100/17613_co_1341938911.jpg)
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/100_100/17613_ql_1341938904.jpg)
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/100_100/17613_lo_1341938735.jpg)
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/100_100/17613_gh_1341938732.jpg)
![Rabsztyn, Vincci](https://static.polskieszlaki.pl/zdjecia/wycieczki/2012-07/200_200/17613_da_1341938739.jpg)