Kielce
Wielki przełom w dziejach Kielc ma związek ze Stanisławem Staszicem. Zaprojektował on i stworzył Staropolski Okręg Przemysłowy z kopalniami, hutami i ciągiem zakładów przemysłowych wzdłuż rzeki Kamiennej. W roku 1816 założył w Kielcach pierwszą uczelnię techniczną w Polsce - Szkołę Akademiczno-Górniczą, która później została przeniesiona do Warszawy.
Chlubą miasta są tradycje walk narodowo-wyzwoleńczych, związane z insurekcją kościuszkowską, a następnie z powstaniami: listopadowym i styczniowym. Wydarzeniem politycznym o dużym znaczeniu był spisek zawiązany przez księdza Piotra Ściegiennego, mający na celu opanowanie Kielc przez powstańców chłopskich w 1844 roku. Po wykryciu spisku jego organizatora zesłano na Sybir. W roku 1905 Kielce włączyły się w organizowanie strajków szkolnych, demonstracje i strajki robotnicze.
W sierpniu 1914 roku miasto zostało pierwszą stolicą niepodległej Polski. Wtedy wkroczyły tu oddziały strzelców Jozefa Piłsudskiego. W tym czasie do Legionów wstąpiło w Kielcach 900 mężczyzn, a 200 kobiet pracowało na rzecz polskiego wojska w służbach sanitarnych, aprowizacyjnych, kwatermistrzowskich. Na kilka miesięcy przed wybuchem drugiej wojny światowej z kieleckiego garnizonu wyruszył oddział żołnierzy, który objął służbę w placówce wojskowej na Westerplatte i bohatersko bronił jej na początku września 1939. Od pierwszego do ostatniego dnia okupacji niemieckiej w mieście szalał terror hitlerowski, którego ofiarami padali Polacy i Żydzi. Społeczność miasta odpowiadała zorganizowanym oporem. W mieście działało kilkanaście podziemnych organizacji. Spośród wielu akcji partyzanckich to: zamach oddziału GL na niemiecką kawiarnię w 1943 roku i w roku 1944 zamach oddziału AK na groźnego gestapowca Franza Wittka. Kielce zostały wyzwolone spod okupacji niemieckiej w styczniu 1945 roku przez żołnierzy radzieckich I Frontu Ukraińskiego.
Zabytki Kielc
Pałac Biskupów Krakowskich – obecnie Muzeum Narodowe - zabytek zakwalifikowany do najwyższej klasy - grupy "0" w dawnej klasyfikacji zabytków. Pałac Biskupów Krakowskich został wzniesiony w latach 1637-1644 z inicjatywy biskupa krakowskiego Jakuba Zadzika. Jest wspaniałym i najcenniejszym z zachowanych przykładem polskiej rezydencji z epoki Wazów. Dwukondygnacyjny korpus główny, nakryty bliźniaczym, czterospadowym dachem został ujęty czterema sześciobocznymi wieżami. W reprezentacyjnych salach pierwszej kondygnacji utworzono muzeum wnętrz pałacowych. W zabytkowych wnętrzach, nawiązując do pierwotnego wystroju, zgromadzono meble, tkaniny, wybitne dzieła malarskie i ceramikę.
Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny Pierwotny niewielki romański kościół kolegiacki pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny wzniósł w 1171 r. bp krakowski Gedeon. Zbudowano go na najwyższym wzniesieniu starych Kielc (280 m n.p.m.), częściowo na wzór fortecy - z dwiema wieżami strzelniczymi, całość z kamienia ciosanego. Na skutek wielokrotnych przeróbek (1514-1522): dobudowy zakrystii, kapitularza, prezbiterium budynek kościelny stracił swój pierwotny wygląd.
Park Miejski Kielecki Park Miejski położony w centrum miasta, pomiędzy ulicami: Zamkową, Staszica, Solną, Paderewskiego, Ogrodową, Jana Pawła II, należy do najstarszych w Polsce. Od 1972 roku figuruje w rejestrze zabytków województwa świętokrzyskiego. Obejmuje łącznie ze stawem, około 7 hektarów. W pierwszych o nim przekazach archiwalnych z roku 1804 został opisany jako "ogród włoski" użytkowo-ozdobny, w którym były altany, aleje, część zabudowań folwarku podzameckiego, staw i ogród kuchenny.
Kadzielnia Wg legend na Kadzielni znajdowało się miejsce pogańskiego kultu z ołtarzem służącym do składania ofiar. Jeszcze w XVI w. wzgórzem opiekował się kościelny kieleckiej kolegiaty, który za zadanie miał m.in. "odpędzanie" pogańskich mocy.
W XVIII w. rozpoczęto eksploatację tworzących Kadzielnię skał wapiennych. Kamieniołom stale rozbudowywano; w 1770 z inicjatywy biskupa K. Sołtyka postawiono w nim pierwszy wapiennik (piec do wypalania wapna). Powstały głębokie wyrobiska na najniższym poziomie zalewane wodami podskórnymi, które z kolei utworzyły jeziorko noszące nazwę, od niepowtarzalnej barwy, Szmaragdowego. Zarybione niegdyś pstrągami, ale w latach 80. wyschło w wyniku obniżenia się poziomu wód gruntowych. Obecnie trwają prace nad jego odtworzeniem. Już w I poł. XIX w. Kadzielnia stała się celem podmiejskich wycieczek, opisywanych głównie przez Adolfa Dygasińskiego i Stefana Żeromskiego. Planowano tu utworzenie parku z ogrodem botanicznym. W 1931 roku objęto ochroną szczytowy ostaniec skalny, zwany Skałką Geologów. Eksploatacja kamienia trwała do 1962 roku. Utworzono tutaj Rezerwat przyrody Kadzielnia, obejmujący 0,6 ha dawnego kamieniołomu. W południowej części wzgórza wybudowano amfiteatr na ponad 5000 miejsc, który przekazano miastu w 1971 roku podczas obchodów IX wieków Kielc. Charakterystycznym elementem Kadzielni jest pomnik Bojowników o Narodowe i Społeczne Wyzwolenie odsłonięty w 1979 roku.
