Legnickie Pole
Mowa oczywiście o Legnickim Polu, gdzie wybudowano wiele pięknych obiektów, upamiętniających bitwę, która to wydarzyła się 768 lat temu.
Aby zrozumieć co się kiedyś wydążyło na tych ziemiach i co jest do dzisiaj czczone, trzeba zagłębić się trochę w historię. Zacznę może od przedstawienia przeciwników, czyli od Mongołów, zwanych często Tatarami, siali oni wówczas postrach w średniowiecznej Europie. Słynęli z mężności i okrucieństwa, a ludność zamieszkująca ziemie, przez które przechodziły ich wojska, opowiadała niestworzone historie o nieczystych mocach, będących na usługach skośnookich żołnierzy. Tymczasem jednak sukcesy Tatarów wynikały raczej z odpowiedniej dyscypliny i wytrzymałości, niż z pomocy Szatana.
9 kwietnia 1241 roku rycerstwo polskie, wraz z sojusznikami, stawiło czoła ogromnej, bo aż dziesięciotysięcznej, dobrze wyszkolonej armii mongolskiej pod wodzą Bajdara. Siły polskie liczyły około 8000 zbrojnych. Wielka bitwa na Legnickim Polu skończyła się klęską wojsk europejskich. Lekka jazda wroga zdołała oskrzydlić, a następnie rozbić szeregi obrońców, dowodzonych przez księcia Henryka II Pobożnego. Siły polskie nie zdołały zapobiec oblężeniu Legnicy. Zapewne skończyło by się ono zdobyciem miasta i krwawym pogromem mieszkańców, gdyby nie wieść o śmierci wielkiego chana w Mongolii, która dotarła po kilku dniach do oblegających. Tatarzy odstąpili od oblężenia. Ich wojska wycofały się na Węgry i Morawy, gdzie połączyły się z resztą wielkiej armii.
W bitwie tej zginął dowódca sił polskich książę Henryk Pobożny. Kroniki wspominają, jakoby Tatarzy obcięli mu głowę i nadziali na drzewce włóczni, a następnie na znak zwycięstwa, obnosili po pobojowisku. Matka księcia, Jadwiga sama poszukiwała wśród trupów ciała syna. Legenda głosi, że w miejscu, gdzie je odnaleziono, księżna ufundowała kaplicę. Później ją rozbudowano, zamieniając na niewielki gotycki kościół. Wkrótce w pobliżu powstała osada, która do dzisiaj nosi nazwę Legnickiego Pola.
Natomiast wybudowany na przełomie XIII i XIV w. kościół p.w. Trójcy Świętej i NMP. Po dwukrotnym spaleniu i odbudowaniu stał się od 1961 r. skromnym Muzeum Bitwy Legnickiej. Budowla ta jest wymurowana z kamienia, z prostokątną nawą i takim, lecz węższym i niższym prezbiterium przekrytym sklepieniem krzyżowym. Do nawy od południa dobudowano otynkowaną kruchtę, nieco większą od prezbiterium. Dachy dwuspadowe kryte dachówką. Od zachodu, znajduje się kwadratowa, kamienna wieża nakryta dachem namiotowym. Na jej murze kartusz herbowy, a wokół dawny cmentarz.
W Muzeum tym można obejrzeć między innymi makietę pola walki, skonstruowaną na podstawie relacji Jana Długosza, w prezbiterium znajduje się pośmiertny pomnik księcia Henryka II, oraz krzyż - symbol chrześcijaństwa. W gablocie znajduje się faksymilowa kopia średniowiecznego kodeksu zawierającego opis żywota św. Jadwigi, uzupełniony 65 ilustracjami. Na ścianie umieszczone zostały w formie fryzu, fotograficzne powiększenia wybranych obrazów z późniejszej wersji legendy o św. Jadwidze, wydanej drukiem w 1504 r. we Wrocławiu. Sceny związane z tragicznymi wydarzeniami 1241 roku, ukazano w kontekście ilustracji składających się na opowieść o życiu matki Henryka Pobożnego.
Dla zilustrowania techniki walki posłużono się kopiami i rekonstrukcjami. Wśród nich należy wskazać dwa oryginalne zabytki z późniejszego okresu: łuk typu wschodniego, o dużej sile rażenia oraz bełty(strzały) do kuszy, znalezione na terenie legnickiego zamku.
Na placu wokół Muzeum usytuowana jest galeria rzeźb lipowych nawiązujących do Bitwy Legnickiej.
Po niemal pięciuset latach od bitwy, która wciąż była obecna w pamięci okolicznych mieszkańców, postanowiono wznieść nowy kościół. Ukończono go w 1739 roku, podobnie jak sąsiadujący z nim budynek klasztorny. To wielkie, niezwykle cenne założenie architektoniczne, nawiązuje do wydarzeń sprzed pół tysiąca lat wieloma elementami wystroju. Już przy samym wejściu, na bogatym, barokowym portalu, dostrzec możemy postaci m.in. Turka i Tatara, łuk, kołczan oraz elementy zbroi. W niszy na górnej kondygnacji umieszczono posąg św. Jadwigi. Jej postać znajduje się też na malowidle w ołtarzu głównym, które przedstawia scenę odnalezienia zwłok ks. Henryka przez matkę. Freski w nawie głównej ilustrują historię zakonu benedyktynów, do których należały kościół i klasztor. Możemy zobaczyć wśród nich np. budowę budynku klasztornego w Legnickim Polu. Z kolei polichromia nad chórem nosi tytuł „Opłakiwanie Henryka II Pobożnego”. We wnętrzu kościoła zobaczymy, jak doskonale uzupełniają się elementy architektoniczne, malarstwo, oraz rzeźba. Cały ten niezwykle bogaty wystrój stworzyli artyści wysokiej klasy. Zwiedzając świątynię, warto zwrócić uwagę nie tylko na ołtarze i freski. Przyjrzyjmy się także tronowi opata, stallom, w których zasiadali zakonnicy czy choćby pięknej kracie w balustradzie.
Przed kościołem rośnie pomnikowa lipa, mająca około 4 metry w obwodzie. Legenda głosi, że to pod nią zakopano zbezczeszczoną głowę księcia Henryka Pobożnego.
Warto również dodać, iż benedyktynów do Legnickiego Pola sprowadziła po bitwie z Tatarami w 1241 r. św. Jadwiga, aby uczcić śmierć syna Henryka Pobożnego. Po okresie reformacji, benedyktyni ponownie przybyli do Legnickiego Pola w 1703. Za nich to powstały barokowe zabudowania klasztorne w latach 1723-1733. Po sekularyzacji dóbr kościelnych i klasztornych w państwie pruskim w 1810 r., klasztor przeszedł w ręce prywatne. W 1836 r. postanowiono zlokalizować tu nowo utworzony korpus kadetów. Na potrzeby korpusu przystąpiono do rozbudowy zabudowań klasztornych. W latach 1894-1898 w związku z powiększeniem stanu liczebności armii pruskiej ponownie przebudowano zabudowania klasztorne. Mieścił się tu korpus kadetów, w którego szeregach wychowywał się m.in. w latach 1859-1863 Paul von Hindenburg, przyszły feldmarszałek i premier Rzeszy. W związku z demilitaryzacją ówczesnych Niemiec po traktacie wersalskim korpus został przekształcony w cywilny zakład wychowawczy. W 1933 r. w Legnickim Polu utworzono hitlerowską szkołę polityczną. W czasie ostatniej wojny w zabytkowych murach poklasztornych zlokalizowany był obóz jeniecki Oflag VIII f, w którym więziono oficerów francuskich, jugosłowiańskich i radzieckich.
Obecnie w budynku klasztornym mieści się Dom Pomocy Społecznej dla ponad 500 kobiet z niepełnosprawnością intelektualną, oraz zaburzeniami psychicznymi.
Warto wiedzieć:
- Do Legnickiego Pola najlepiej dojechać autem autostradą A4 w stronę Legnicy (z Wrocławia ok. 50 min., natomiast z Legnicy okolo 10 min.).
- Muzeum czynne jest od środy do niedzieli w godzinach 11.00-16.30, bilet normalny kosztuje 6 zł, ulgowy 3 zł,
W związku z tym, iż rocznica Bitwy przypada w Wielkim Tygodniu jej oficjalne obchody przeniesione zostały w tym roku na 17 maja.
