Świebodzice
Miasto administracyjnie przynależy do Powiatu Świdnickiego i jest drugim pod względem wielkości ośrodkiem powiatu. Świebodzice liczą około 24 tysiące mieszkańców. Od południa miasto bezpośrednio graniczy z Wałbrzychem.
Do atrakcji turystycznych i miejsc godnych zwiedzenia w Świebodzicach śmiało można zaliczyć Ratusz, znajdujący się w centrum zespołu rynkowego. Kompleks zachowanych do dzisiaj kamieniczek w Rynku, niestety nie pochodzi z czasów wcześniejszych niż przełom XVIII i XIX w. Jest to konsekwencja wielkiego pożaru, który strawił całe miasto w 1774 r. Żywioł zniszczył też budynek ratusza, a wraz z nim miejskie archiwum z cenną dokumentacją historii miasta. Dzisiejsza siedziba władz miejskich została wzniesiona przez znanego architekta Christiana Schulza.
Świebodzice posiadają jeden z najlepiej zachowanych średniowiecznych systemów fortyfikacyjnych miast. Fragmenty murów pochodzą najprawdopodobniej z XV w. Pod koniec XVIII w. w ich skład wchodziło 10 baszt i 3 bramy oraz obwarowania zamku. Obecnie wdrażany jest program ich rewaloryzacji i rewitalizacji wraz z odbudową wieży bramy świdnickiej. Niewątpliwie byłaby to jedna z największych atrakcji turystycznych w południowo-zachodniej Polsce. Trasa przebiegałaby od bramy świdnickiej w kierunku północnym wzdłuż zewnętrznych plant. W odbudowanych basztach łupinowych znalazłyby swoje miejsce niewielkie sklepy z pamiątkami. Trasa ma liczyć ponad 2 km długości.
Ciekawym zabytkiem jest Kościół św. Mikołaja, a jego historia zaczyna się w XIII w. Wspomniany już pożar zniszczył także tę świątynię. Pozostało jedynie prezbiterium, którego ściany boczne są najstarszą, jeszcze romańską częścią obecnego kościoła. We wnętrzu duże wrażenie robi renesansowy ołtarz i ambona z baldachimem z XIX w.
Jest jeszcze Kościół św. Piotra i Pawła, gdzie pierwsze wzmianki dotyczące tego kościoła sięgają lat 1776 - 1779. Został zbudowany według projektu niemieckiego architekta Chrystiana Schultza. Uwagę zwraca wysoka , niespełna 76-metrowa wieża zwieńczająca kościół. We wnętrzu znajdują się zabytkowe organy.
Jednak najstarszym zabytkiem sakralnym na terenie dzisiejszych Świebodzic są ruiny kościółka św. Anny. Był to kościół o charakterze obronnym, w stylu romańskim. Można przypuszczać, że jego początki sięgają XI wieku, albo i wcześniej, kiedy to Pełcznica należała do Komesa Imbrama - bliskiego doradcy księcia Henryka Brodatego.
W tym nie wielkim mieście jest jeszcze Kościół św. Franciszka, którego początki sięgają XII wieku, a z opisu wiemy, iż w 1224 r. ten drewniany kościółek wraz z wiernymi spalili Tatarzy zmierzający pod Legnicę. Kościół został odbudowany w kilka lat po pożarze w I połowie XIII wieku. Po II wojnie światowej, w czasie renowacji wnętrz odkryto cenne malowidła (polichromie) z XIII - XIV wieku przedstawiające m.in. postać św. Krzysztofa. Na zewnątrz kościółka zachowane są detale kamieniarki gotyckiej. W 2007 r. został odrestaurowany fresk św. Krzysztofa i barokowy ołtarz główny.
Warto również wspomnieć, że w Świebodzicach znajduje się grupa ciekawych zabytków zaliczanych do grupy prawno – archeologicznej. Są to czternastowieczne krzyże pokutne. Trzy zlokalizowane są w dzielnicy Ciernie, zaś jeden przy obwodnicy miasta.
Faktem i ciekawostką zarazem jest też to, że pierwszy pociąg wjechał do Świebodzic już w 1843 roku. Linia kolejowa łącząca Świebodzice z Wrocławiem była pierwszą linią kolejową w Sudety. Na terenie miasta zlokalizowane są dwa dworce: "Stary", już nieczynny, na którego obszarze znajdują się prawdopodobnie najstarsze w Polsce magazyny dworcowe oraz obecny dworzec. Może się on poszczycić swoim nietypowym położeniem. Jako jedyny w Polsce zlokalizowany jest bowiem na łuku o najmniejszym promieniu. Cały układ torów w okolicach dworca ma niespotykany kształt litery "S". Stąd wielu podróżnych zastanawia się dlaczego pociągi na świebodzickim dworcu "krzywo" stoją. To również z tego dworca odjechał w 1945 roku w kierunku Wałbrzycha tajemniczy pociąg, znikając gdzieś w pobliskich górach.
Świebodzice znajdują się na czerwonym szlaku turystycznym biegnącym od Pełcznicy przez Książ do Przełęczy Walimskiej. Przez Pełcznicę biegnie również zielono znakowany Szlak Zamków Piastowskich. Rozpoczyna się on na zamku Grodziec i kończy na zamku Grodno. W samym mieście poprowadzono szlak czarny będący łącznikiem Dworca PKP z ulicą Świdnicką. Warto jednak wybrać się na wycieczkę również nie oznakowanymi trasami. Godnymi polecenia są ścieżki w wąwozach Pełcznicy i Szczawnika. Czekają tam na wędrowca gołoborza, urwiste skały bujnie porośnięte przez niemal wytrzebione w Sudetach buki. Tworzą one wraz z powykręcanymi dębami i sosnami niezapomniane widoki.
Wędrując tędy można napotkać pozostałości po wejściach do sztolni hitlerowskich budowanych w okolicy podczas II wojny światowej. Natomiast u wylotu wąwozu, w pobliżu Pełcznicy znajduje się cis "Bolko"- najstarszy cis w Sudetach.
