Zamek Gryf

Położona na powulkanicznym, stożkowatym wzgórzu (462 m n.p.m.) warownia jest jedną z nielicznych budowli obronnych na Dolnym Śląsku wzniesionych z czarnego bazaltu. W rezultacie następujących po sobie na przełomie stuleci przekształceń wyodrębnił się tutaj wyraźny podział na zamek górny, średni i dolny. Najwyżej usytuowany bez wieżowy zamek wysoki powstał na planie nieregularnego, wydłużonego pięcioboku. Obejmował on budynki mieszkalne i kaplicę, na której namalowany był niegdyś wizerunek dużego gryfa. Do wcześniejszego założenia w połowie XVI w. dostawiono wieżę mieszkalną i nowe fortyfikacje, zaś całość zyskała renesansową szatę architektoniczną (szczyty, detale, sgraffita), która do dziś określa charakter ruin. Na północ od murów zamku wysokiego znajdował się zamek średni z pokojami gościnnymi i zbrojownią, a od wschodu całość zamykał najmłodszy i największy obszarowo zamek dolny, w skład którego wchodził wschodni i południowy odcinek kamiennych murów obronnych, zabudowania gospodarcze i administracyjne, a także XVII-wieczne fortyfikacje w postaci ciągu następujących po sobie trzech furt poprzedzonych charakterystyczną wąską szyją bramną.

W czasach swej świetności Gryf należał do grupy najokazalszych założeń obronnych na Dolnym Śląsku i chociaż dzisiaj przedstawia on stan zaawansowanej ruiny, to nawet w takiej kondycji budzi respekt ogromem i rozplanowaniem kamiennych form. Opuszczona, malownicza ruina znajduje się teraz w rękach prywatnych nadal niszczeje i zarasta zielskiem.